تدلیس در ازدواج چیست
تدلیس در ازدواج به‌موجب ماده 438 قانون مدنی شامل هر رفتار و فریب و نیرنگی که موجب اشتباه طرف مقابل گردد می‌شود.
در ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی گفته شده که اگر برای یکی از طرفین ازدواج وجود صفتی شرط شود که بعداً مشخص گردد فاقد آن صفت بوده، تدلیس رخ‌داده و طرف مقابل حق فسخ خواهد داشت.
موارد تدلیس در ازدواج
1- بیان وجود صفت خاص در هر یک از زوجین که عقد نکاح بر مبنای آن منعقد می‌گردد
به طور مثال مرد در خواستگاری اعلام می‌کند که شغل وی پزشک است و زن بر اساس صفت پزشک بودن با وی ازدواج می‌کند و پس از عقد متوجه دروغ مرد می‌شود.
2-شروط و صفاتی که بر اساس عرف و رسم جز لازمه ازدواج است و در زمان خواستگاری نیز آن شروط بیان نمی‌شود و عقد بر اساس آن صفت واقع می‌گردد؛ مانند باکره بودن دختر و یا عدم اعتیاد مرد که نیازی به ذکر شفاهی آن در هنگام نکاح نیست.
3- عیوبی که در زمان عقد در مرد وجود دارد و زن از آن عیوب اطلاع ندارد و مخفی می‌ماند مانند:
خصاء (اختگی جنسی)
عنن (نوعی ناتوانی جنسی)
مقطوع بودن آلت تناسلی مرد به‌اندازه‌ای که قادر به عمل زناشویی نباشد.
4-عیوب مخفی و موجود در زن که زمان عقد مرد از آن اطلاع ندارد مانند:
جنون
قرن (وجود استخوان یا گوشت زاید در آلت تناسلی زن که مانع نزدیکی مرد شود)
جذام (بیماری پوستی)
برص (نوعی بیماری پوستی)
افضاء (یکی دن مجرای ادرار و حیض زن)
نابینایی از هر دو چشم
- نکته قابل‌ذکر این مطلب است که درصورتی‌که مردی پس از ازدواج دچار جنون گردد، زن حق فسخ نکاح دارد؛
اما اگر پس از ازدواج زن دچار جنون شود، مرد دارای حق فسخ نکاح نمی‌باشد
مجازات تدلیس در ازدواج چیست
وکیل تدلیس در نکاح در این زمینه بیان می‌دارد مطابق با ماده 674 قانون مجازات اسلامی چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن‌ها واقع شود مرتکب به حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال محکوم می‌گردد.
لازم به توضیح است به‌موجب ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی به‌موجب ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹/۲/۲۳) جرم مندرج در این ماده قابل‌گذشت تلقی گردیده و مجازات آن به نصف تقلیل یافته و اصلاح گردیده است.
آیا تدلیس در نکاح مشمول ازدواج موقت نیز می‌شود؟
بر اساس نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۲۰۲۰ مورخ 27/02/1400 نکاح منقطع (موقت) در قانون مدنی پذیرفته شده است و باتوجه‌به اطلاق ازدواج در ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵، احکام فریب در ازدواج شامل نکاح منقطع نیز می‌شود.
نحوه شکایت فریب در ازدواج
برای طرح دعوای فریب در ازدواج فرد فریب‌خورده به دو روش می‌تواند اقدام نماید:
1- ثبت دعوای حقوقی تدلیس در ازدواج که به دادگاه خانواده ارجاع می‌گردد.
2- تنظیم شکوائیه کیفری تدلیس در نکاح که به دادگاه کیفری ارجاع می‌گردد.
نکته حائز اهمیت در دعوای فریب در نکاح این است که مطابق با ماه 1131 قانون مدنی خیار فسخ فوری است و اگر طرفی که حق فسخ دارد بعد از اطلاع به علت فسخ، نکاح را فسخ نکند خیار او ساقط می‌شود به‌شرط این که علم به حق فسخ و فوریت آن داشته باشد تشخیص مدتی که برای امکان استفاده از خیار لازم بوده به نظر عرف و عادت است.
تشریفات فسخ نکاح چیست
به‌موجب ماده 1132 قانون مدنی در فسخ نکاح رعایت ترتیباتی که برای طلاق مقرر است شرط نیست و فرد فریب‌خورده می‌تواند به‌راحتی تقاضای فسخ نکاح از دادگاه را داشته باشد؛ اما طبق مادهٔ 1131 ق.م اگر فردی که حق فسخ دارد بعد از اطلاع اقدام نکند حق او ساقط می‌شود البته با این شرط که علم به حق فسخ و فوریت آن داشته باشد.
وکیل تدلیس در نکاح اعلام می‌دارد:
برای این منظور فرد فریب‌خورده باید ابتدا به دفتر خدمات قضایی مراجعه و قصد خود بر اعمال حق فسخ نکاح را با استفاده از نمونه اظهارنامه تدلیس در ازدواج به اطلاع طرف مقابل برساند .
سپس با تنظیم نمونه دادخواست تدلیس در ازدواج اقدام به ثبت دعوای خود نماید. برای حصول نتیجه بهتر می‌توان از مشاوره حقوقی وکیل فسخ نکاح در این زمینه بهره گرفت.
چگونگی اثبات تدلیس در ازدواج + خسارت ناشی از تدلیس در نکاح
مدارک لازم برای ثبت دادخواست فسخ نکاح
تصویر مصدق سند نکاح – تصویر کارت ملی و شناسنامه
تکلیف مهریه در فسخ نکاح
بر اساس ماده 1101 قانون مدنی هر گاه عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود زن حق مهر ندارد مگر درصورتی‌که موجب فسخ عنن باشد که در این صورت با وجود فسخ نکاح زن مستحق نصف مهر است.
عنن به بیماری جنسی ای که بر اثر آن آلت تناسلی مرد نعوظ نمی‌کند، به‌گونه‌ای که ناتوان از آمیزش می‌گردد، عنن و به مرد مبتلا به آن «عنین» گویند
. اگر پاسخ سوالات خود را در این مقاله دریافت نکردید حتما سوالات خود را از وکلای مجرب موسسه حقوقی و داوری کاتبان حقیقت گسترعادل بپرسید و در صورت نیاز خدمات حقوقی دریافت کیند.
نمونه رای تدلیس در ازدواج
خانم م.ف. فرزند م. به‌وسیله وکیلش خانم ز.ش. دادخواستی به طرفیت ب.ق. به خواسته فسخ به جهت تدلیس به شرح متن دادخواست به دادگستری تهران تقدیم نموده که جهت رسیدگی به شعبه 264 دادگاه عمومی تهران (مجتمع خانواده شماره 2) ارجاع شده است دادگاه با انجام اقدامات لازم و دعوت از طرفین و انجام محاکمه و ختم دادرسی صادر و اعلام می‌نماید پس از ابلاغ حکم به طرفین خانم ز.ن. به وکالت از آقای ب.ق. در فرجه قانونی طی لایحه و دادخواستی به‌حکم بدوی اعتراض نموده شعبه 47 دادگاه تجدیدنظر استان تهران در مقام رسیدگی به اعتراض مطابق دادنامه شماره 2294 مورخ 28/11/91 به شرح آتی انشا رأی نموده است… وارد نیست؛ زیرا رأی تجدیدنظر خواسته موافق موازین قانونی و با رعایت اصول و قواعد دادرسی صادر گردیده و ایراد اساسی متوجه آن نمی‌باشد تجدیدنظرخواه نیز در این مرحله مطلب قابل‌توجهی عنوان نکرده؛ لذا به استناد ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی رأی تجدیدنظر خواسته تأیید می‌گردد پس از ابلاغ حکم به طرفین خانم ز.ن. به وکالت از آقای ب.ق. تقاضای فرجامی نموده کـه پـس از تبـادل لـوایح پـرونده را به دیوان عالی کشور ارسال پس از ثبت در دبیرخانه به شعبه اوّل ارجاع گردیده است وکیل فرجام‌خواه در لایحه توضیح می‌دهد که خانم مدعی است عقد ازدواج مبنی بر اینکه ایشان دانشجوی سال آخر پزشکی است جاری گردیده و ادله کافی برای این ادعا ارائه ننموده و مسئله ازدواج مطلبی نیست که به این سادگی بشود آن را فسخ نمود؛ ولی وکیل فرجام‌خوانده چنین می‌نویسد… آقای ب.ق. به هنگام خواستگاری از موکله خانم م.ف. خود را دانشجوی سال آخر رشته پزشکی دانشگاه تهران معرفی نموده و در دوران آشنایی قبل از ازدواج مشارٌالیه بارها تظاهر کرده در بیمارستان امام خـمینی به‌عنوان انترن کشیک داشته و به هـنگام مراجعـه به منزل موکله در کیف خویش روپوش سفید وسایل معاینه پزشکی از قبیل گوشی، دستگاه فشارسنج و مهر ممهور بنام دکتر ب.ق. با شماره نظام‌پزشکی ن پ…. به همراه داشته و در صورت بیماری موکله و خانواده ایشان یا افراد دیگر فرد بیمار را معاینه و دارو تجویز می‌کرده… و عقد ازدواج متبایناً (مجنیٌ علیه) بر آن واقع شده است که شهادت شهود مراتب فوق را تأیید نموده است موکله دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت است درحالی‌که ایشان در موقع ازدواج دیپلم بوده و بر این ادعا استشهادیه‌ای نیز تنظیم کرده و نامبرده در محضر دادگاه محترم بدوی به ساختن مهر نظام‌پزشکی تجویز دارو و تهیه داروهای مندرج در نسخه صریحاً اقرار نموده است.
