مالیات بر ارث چیست
مالیات بر ارث مالیاتی است که به‌صورت مستقیم به ماترک متوفی تعلق می‌گیرد و پرداخت آن از اموال به‌جای‌مانده از دارایی متوفی بر به نسبت سهم‌الارث برعهده ورثه است. اموال معاف از مالیات‌برارث اموالی هستند که به آنها مالیاتی تعلق نمی‌گیرد که در این مقاله به‌صورت کامل در مورد اموال معاف از مالیات توضیح خواهیم داد.
نحوه دریافت مالیات بر ارث
مالیات بر ارث بر تمام اموال منقول و غیرمنقول برجای‌مانده از متوفی تعلق می‌گیرد و ورثه ملزم هستند قبل از تقسیم اموال ماترک میان خود نسبت به پرداخت مالیات آن اقدام نمایند و دولت نیز تکمیل اظهارنامه مالیاتی را برای وصول مالیات‌برارث اموال متوفی الزامی کرده است. اموال معاف از پرداخت مالیات بر ارث
وراث متوفی برای اطلاع از اموال معاف از پرداخت مالیات بر ارث و پس از فوت مورث خود و پس از تکمیل این اظهارنامه مالیاتی به اداره دارایی محل فوت مورث مراجعه نموده و اظهارنامه را تحویل اداره مزبور می‌نمایند که در ادامه و حسب محتویات و دارایی متوفی و پس از احتساب و کسر هزینه‌های دفن و دیون متوف از مالیات‌برارث مجاز به تقسیم ماترک به نسبت سهم‌الارث میان خود هستند.
لازم به ذکر است درصورتی‌که وراث این اظهارنامه را تکمیل و تحویل ننمایند و اموال متوفی را میان خود تقسیم نمایند در هنگامم انتقال رسمی این اموال ملزم به پرداخت مالیات خواهند بود.
وکیل مالیات بر ارث بیان می‌دارد مالیات‌برارث به تمام اموال متوفی تعلق نمی‌گیرد و در میان دارایی شخص فوت شده اموالی هستند که اموال معاف از مالیات بر ارث نامیده می‌شوند که در ادامه در مورد آن توضیح خواهیم داد.
نحوه محاسبه مالیات‌برارث چگونه است
- طبق قانون قدیم: (متوفیان تا پایان سال ۱۳۹۴)
قانون مالیاتهای مستقیم سابق برای وراثی کاربرد دارد که مورث خود را قبل از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱ از دست داده‌اند؛ بنابراین درصورتی‌که وراث این دسته از متوفیان، تصمیم داشته باشند برای پرداخت مالیات‌برارث اقدام کنند، موظف هستند میزان مالیات را باتوجه‌به این قانون، به اداره امور مالیاتی بپردازند و در نتیجه امکان انتخاب قانون اصلاح شده توسط آنها وجود ندارد.
- طبق قانون جدید (متوفیان بعد از سال ۹۵/۱/۱)
در قانون جدید مالیات‌برارث که بر اساس ماده ۱۷ قانون مالیاتهای مستقیم است اموال متوفی به شرح ذیل گروه‌بندی‌شده و نرخ‌های مالیاتی هر یک از اموال و حقوق متوفی مشخص شده است .
جدول مالیات بر ارث
میزان مالیات بر ارث طلا چقدر است
- طبقه اول وراث 10 درصد
- طبقه دوم وراث 20 درصد
- طبقه سوم وراث 4 درصد.
نرخ مالیات بر ارث سرقفلی چقدر است
- طبقه اول 3 درصد ارزش سرقفلی
- طبقه دوم 6 درصد ارزش سرقفلی
- طبقه سوم 12 درصد ارزش سرقفلی
درصد مالیات بر ارث پول نقد چقدر است
بسیاری از افراد پول خود اعم از پول نقد، دلار و طلا را در گاوصندوق منزل یا محل کار خود نگهداری می‌کنند و درصورتی‌که فوت نمایند باتوجه‌به به این که اداره دارایی از وجود و میزان این پول نقد اطلاع ندارد چنانچه وراث از اظهارنامه مالیات بر ارث از وجود این پول مطلبی را در اظهارنامه مالیاتی اعلام نکنند مالیاتی بدان تعلق نخواهد گرفت.اموال معاف از مالیات بر ارث
طبقات ارث
در ماده 862 نحوه تقسیم ارث بر حسب طبقات ارث و درجات آن عبارتند از:
- طبقه اول: پدر، مادر فرد فوت شده و اولاد و اولاد اولاد (نوه) وی
- طبقه دوم: اجداد و برادر و خواهر متوفی و اولاد آنها
- طبقه سوم: اعمام (عموها) و عمات (عمه ها) و اخوال (دایی ها) و خالات (خاله‌ها) ی متوفی و اولاد آنها
مهلت تسلیم اظهارنامه مالیات‌برارث به اداره دارایی چقدر است
مطابق قانون جدید وراث باید حداکثر تا یک سال بعد از فوت متوفی، برای تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند. البته در صورت عدم تحویل سند مذکور در زمان تعیین شده، جریمه‌ای به ورثه تعلق نمی‌گیرد.
وکیل مالیات بر ارث در خصوص مهلت پرداخت مالیات بر ارث توضیح می‌دهد تسلیم دیر اظهارنامه موجب می‌گردد برخی از اموال که معاف از مالیات بر ارث محسوب می‌شدند معافیت خود را از دست دهند؛ بنابراین توصیه می‌گردد حتماً در مهلت مقرر قانونی اظهارنامه را به اداره دارایی تسلیم نمایید.
نکته قابل‌ذکر این است که وکیل مالیاتی اضافه می‌نماید نکته حائز اهمیت در پرداخت مالیات بر اموال متوفی این است که وراث تنها زمانی باید مالیات بر ماترک پرداخت کنند که بخواهند ارث را بین خود تقسیم کنند در غیر این صورت زمانی که اموال و دارایی هنوز به نام شخص متوفی است نیاز به پرداخت مالیات ندارد به طور مثال می‌توانند توافق کنند فقط یکی از اموال مثل خانه یا خودرو را تقسیم کنند که در این صورت فقط مالیات بر همان مال را باید پرداخت کنند.
نرخ مالیات بر ارث اتباع خارجی ساکن در ایران
بر اساس تبصره 3 ماده 17 قانون مالیاتهای مستقیم درصورتی‌که متوفی و وراث، تبعه خارجی باشند، اموال و دارایی‌های متوفی که در ایران واقع است، مشمول مالیات به نرخ وراث طبقه اول خواهد بود.
اموال معاف از مالیات بر ارث کدام است
در این مقاله خواهیم خواند که چه اموالی معاف از مالیات بر ارث هستند
بر اساس ماده 24 قانون مالیاتهای مستقیم، موارد زیر از مالیات بر ارث معاف است:
- وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس‌انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه‌های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه‌گزار و یا کارفرما از قبیل انواع بیمه‌های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها حسب مورد که یک جا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می‌گردد.
- اموالی که برای سازمان‌ها و مؤسسات دولتی مورد وقف یا حبس یا نذر گردد به‌شرط تأیید سازمان‌ها و موسسه‌های مذکور
- اثاث البیت محل سکونت متوفی
- هزینه‌های کفن و دفن
- بدهی‌های متوفی
چه کسانی از مالیات بر ارث معاف هستند
بر اساس ماده 25 قانون مالیاتهای مستقیم وراث طبقات اول و دوم نسبت به اموال شهدای انقلاب اسلامی مشمول مالیات بر ارث موضوع این فصل نخواهند بود.
راهکار قانونی برای فرار از پرداخت مالیات بر ارث
راهکار قانونی برای افرادی که تمایل به پرداخت مالیات بر اموال پس از فوت ندارند آن است در زمان حیات اموال خود را از طریق صلح عمري و سکنی به فرزندان و دیگران انتقال دهند.
آیا به صلح عمری مالیات بر ارث تعلق می‌گیرد
طبق قانون صلح عمری عقدی که به‌موجب آن، شخصی حق استفاده از ملکش را برای مدت عمر خود یا عمر منتفع یا عمر شخصی دیگر منتقل می‌کند؛ بنابراین مفهوم ارث تنها زمانی محقق می‌شود که شخص فوت کند و از خود ماترک برای ورثه باقی بگذارد.
زمانی که شخص زنده است حق هرگونه دخالت و انتقال نسبت به اموال خود را دارد، و به‌تبع آن، مالیات بر ارث برای اموالی که توسط او در زمان حیات منتقل می‌شوند، تعیین نخواهد شد. این انتقال می‌تواند از طریق صلح‌نامه عمری، عقد بیع، عقد هبه و غیره انجام شود.
راهکارهای کمتر کردن مالیات بر اموال متوفی
- تکمیل و تحویل به‌موقع اظهارنامه مالیاتی برای بهره‌گیری از معافیت مالیاتی برای عدم تعلق جریمه به آن
- اعلام به‌موقع هزینه‌های کفن و دفن متوفی در اظهارنامه برای کم‌شدن این هزینه‌ها از ارزش ماترک متوفی
- اعلام و درج بدهی‌های مستند بیشتر برای متوفی در اظهارنامه
- اجرا گذاشتن مهریه همسر متوفی و توقیف آن از ماترک
برای تشکیل پرونده مالیات بر ارث به کدام اداره مالیاتی مراجعه کنیم
برابر با ماده 27 قانون مالیاتهای مستقیم اداره امور مالیاتی صلاحیت‌دار در مورد ارث، اداره امور مالیاتی‌ای است که آخرین اقامتگاه قانونی متوفی در محدوده آن واقع بوده است و اگر متوفی در‌ایران مقیم نبوده اداره امور مالیاتی مربوط در تهران خواهد بود.
مدارک لازم جهت تشکیل پرونده مالیات بر ارث چیست
عمومی:
- فرم تکمیل شده اظهارنامه مالیات بر ارث
- اصل و کپی سند مالکیت و در صورت مستأجر بودن اجاره‌نامه آخرین اقامتگاه متوفی
- اصل و کپی مفاصاحساب، اصل حصروراثت
- اصل و کپی کارت ملی و تمام صفحات شناسنامه متوفی و ورثه
اختصاصی:
- اصل و کپی سند مالکیت اموال منقول و غیرمنقول متوفی از قبیل مغازه، زمین و…
- شماره‌حساب‌ها و سپرده‌های بانکی و اصل و کپی برگ سهام
توجه: درصورتی‌که اموال از طریق سهم‌الارث به مرحوم تعلق‌گرفته باشد کپی انحصاروراثت و گواهی واریز مالیات بر ارث مرحوم ارائه گردد.
سامانه مالیاتی ارث برای تسلیم اظهارنامه مالیاتی
سامانه مالیاتی ارث از طریق نشانی https://my.tax.gov.ir آماده بهره‌برداری در سراسر کشور است. تا مودیان مالیاتی دراین‌خصوص بتوانند به‌راحتی و به‌صورت غیرحضوری و آنلاین اقدام به تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث، نمایند.
وکیل مالیاتی کیست
مشاور مالیاتی یا وکیل مالیاتی یک فرد متخصص، تحصیل‌کرده و آبدیده در حوزه‌های مالی و حسابداری است که علاوه بر تسلط به دانش حسابداری و حسابرسی، اشراف کاملی به حقوق و قوانین مالیاتی داشته و تجربه اداره پرونده‌های مالیاتی در مراجع قضایی را دارد.
